Đào tạo theo niên chế là sinh viên học tập trung theo các lớp học truyền thống, mọi lịch giảng, lịch thi đã có sẵn, sinh viên chỉ chấp hành theo kế hoạch của Nhà trường. Về phương pháp học tập trên lớp chủ yếu là nghe giảng.
Đào tạo theo học chế tín chỉ là Nhà trường công khai hóa mọi thông tin về Đào tạo, như thông tin về Nhà trường, các phòng ban, các bộ môn, các chương trình Đào tạo. Thông báo về quy chế học vụ đào tạo theo học chế tín chỉ, về cách đăng ký lịch học, tóm tắt nội dung các học phần trong chương trình đào tạo của tất cả các ngành, kèm theo giới thiệu tài liệu học tập, tài liệu tham khảo. Sinh viên cũng được biết lịch giảng của các lớp học phần trong chương trình Đào tạo để tự mình lựa chọn lịch học.
Căn cứ vào các thông tin trên, sinh viên phải nghiên cứu kỹ tài liệu, nắm vững chương trình của ngành được đào tạo, nắm vững quy chế, cách đăng ký lịch học, nắm vững các môn phải học trước, môn học song hành, môn học tự chọn. Từ đó tự đăng ký lịch học của mình theo các khuyến cáo của phòng Đào tạo.
Năm thứ nhất sinh viên vẫn học theo lịch cứng của phòng Đào tạo, trong năm thứ nhất tập trung học các học phần tiên quyết, học phần học trước. Đây cũng là thời gian để sinh viên vừa nhập trường nghiên cứu tài liệu quy chế. Từ năm thứ hai trở đi sinh viên được đăng ký lịch học với phòng Đào tạo.
Bên cạnh các tài liệu của Nhà trường phát cho các sinh viên còn có cố vấn học tập (giáo viên chủ nhiệm). Đó là các thầy, cô giáo chủ nhiệm các lớp đầy tâm huyết, có trình độ chuyên môn cao, am hiểu về chương trình Đào tạo, có thể tư vấn, giúp đỡ các em trong việc đăng ký lịch học. Các sinh viên phải tự mình quyết định trong việc đăng ký lịch học, nếu đăng ký được lịch học đúng với sức học của mình thì sẽ học tập tốt, nếu đăng ký nhiều quá với sức học của mình thì kết quả học tập không đạt được như mong đợi. Các thầy cô giáo chủ nhiệm (CVHT) vừa là người thầy, người bạn của sinh viên sẽ giúp đỡ các em trong việc này.
Trong Đào tạo theo học chế tín chỉ, sinh viên khá - giỏi có thể đăng ký học nhanh rút ngắn được thời gian học tập tại trường, ví dụ như chương trình Đào tạo Bác sĩ đa khoa 6 năm có thể hoàn thành trong 5,5 năm. Nhưng đây không phải là cái đích của Đào tạo theo tín chỉ. Ngoài các học phần trong chương trình chính khóa, các sinh viên có thể được đăng ký học thêm một số học phần tự chọn mà mình thích, học thêm tin học, ngoại ngữ (bằng 2) nếu có như cầu … hoặc thêm một số học phần chuyên môn sâu như nội soi, siêu âm, điện tim để phục vụ cho công việc của các em sau này.
Những sinh viên có hoàn cảnh khó khăn hoặc có sức học trung bình có thể được kéo dài thời gian học tập theo quy định của quy chế. Các sinh viên này có thể được đăng ký mỗi học kỳ giảm đi 1 đến 2 học phần để tập trung vào học những học phần còn lại cho tốt nhưng vẫn có điều kiện đăng ký học thêm các học phần tự chọn mà sinh viên yêu thích.
Trong Đào tạo theo tín chỉ, phương pháp giảng dạy thay đổi nên phương pháp học tập cũng phải thay đổi theo. Từ chỗ sinh viên lên lớp lắng nghe các thầy giảng nay phải nghiên cứu trước bài học, đến lớp hăng hái phát biểu, sôi nổi thảo luận, tự xây dựng lấy bài học của mình dưới sự hướng dẫn của giảng viên. Giảng viên không truyền đạt một chiều, không sử dụng tất cả thời gian ở trên lớp để giảng giải, giải thích bài học mà dành rất nhiều thời gian cho sinh viên trực tiếp tham gia vào bài giảng để sinh viên tự xây dựng bài học cho mình. Đây là phương pháp giảng dạy - học tập mới hết sức hiệu quả vì thời gian học tập ở trên lớp và phòng thí nghiệm thực hành rất nhiều. Sinh viên sẽ thực sự làm việc (chứ không phải chỉ lên lớp nghe giảng, dự giờ) và với vai trò "Người xây dựng bài giảng - bài học" từ đó hiểu bài, khắc sâu được kiến thức, tạo được thói quen tích tực, chủ động, tự khám phá, biết kiềm chế, biết lắng nghe, biết trình bày trước lớp, trước đám đông về các vấn đề khoa học, nhân văn, xã hội… từ đó trở thành người sinh viên năng động, sáng tạo, tràn đầy hạnh phúc.
Học tập trong đào tạo theo tín chỉ sinh viên phải có kiến thức và kỹ năng cơ bản về tin học và ngoại ngữ. Các kỹ năng này giúp sinh viên nhanh chóng tiếp cận được thông tin phục vụ học tập, tra cứu tài liệu, lấy bài, lấy tin, xem điểm, đăng ký trực tuyến trên mạng.
Trong đào tạo theo tín chỉ việc thảo luận nhóm là hết sức quan trọng. Đây là yêu cầu bắt buộc trong các học phần lý thuyết học trên lớp, nhưng khi đã quen thì việc thảo luận nhóm sẽ trở thành nhu cầu của bản thân trong học tập. Không những thảo luận nhóm trong giờ học mà cả trong giờ tự học (nhưng không phải tự học là thảo luận nhóm). Các vấn đề khó trong các bài học các sinh viên trong nhóm sẽ bổ khuyết cho nhau thúc đẩy nhau cùng tiến lên trong học tập. Các nội dung thảo luận nên theo hướng thảo luận từng vấn đề hoặc một chủ đề của bài học, từ đó tìm ra điểm mấu chốt, điểm cơ bản, quan trọng để nắm chắc về bản chất chứ không phải học thuộc - truy bài.
Trong đào tạo theo tín chỉ: Đánh giá học tập theo quá trình, không phải chỉ có điểm thi cuối cùng. Vì vậy sinh viên phải chủ động tích cực học ngay từ đầu. Mỗi học phần đều có điểm thường xuyên, điểm giữa kỳ và điểm thi hết học phần, trong đó điểm thi hết học phần chiểm tỷ trọng 50% của điểm học phần.
Học tập trong đào tạo theo tín chỉ không phải là khó nhưng sinh viên phải có lòng say mê học tập, chịu khó tìm tòi học hỏi, tích lũy kiến thức bằng các phương pháp như tự học, thảo luận nhóm, học ở trên lớp, trong phòng thí nghiệm, học ở thầy, ở bạn, học trong tài liệu học tập, tài liệu trên mạng … Điều đó sẽ giúp các em có một nền tảng kiến thức vững chắc, kỹ năng thực hành nghề nghiệp thuần thục, đạt được kết quả tốt trong học tập tại trường cũng như công tác tốt sau khi tốt nghiệp ra trường.
Chúc các em thàng công trong học tập!
BS Lại Ngọc Khán