Dự phòng và kiểm soát bệnh sốt xuất huyết

Dự phòng và kiểm soát bệnh sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết hay dengue xuất huyết là một bệnh nguy hiểm, xảy ra ở Ðông Nam á, gần đây cũng thấy ở Nam Mỹ và Thái Bình Dương. Bệnh thường thấy ở trẻ em, bắt đầu bằng sốt cao, đau đầu, khó thở và đau bụng. Dấu hiệu xuất huyết nội tạng cũng thường thấy. Hội chứng shock sốt xuất huyết có thể xảy ra do mất máu và tụt huyết áp.


Nếu không được điều trị, tới 50% ca sốc (shock) có thể tử vong, nhưng tỷ lệ chung là 5-10%. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực nhưng hiện nay chưa có vacxin phòng bệnh. Không có điều trị đặc hiệu đối với bệnh này nhưng bệnh nhân có hội chứng shock cần được nhanh chóng truyền dịch, huyết tương và theo dõi các dấu hiệu sinh tồn.

Biện pháp dự phòng tốt nhất là giảm mật độ muỗi truyền bệnh, ae.aegypti. Biện pháp lâu dài, kinh tế nhất là tránh những nơi muỗi đẻ trên diện rộng bằng cách san lấp những ổ muỗi đẻ trứng (tự nhiên hay nhân tạo), đốt rác rưởi hữu cơ, làm lưới che các dụng cụ đậy nước ăn, lắp đặt ống dẫn nước kín và nếu các phương pháp trên không áp dụng được thì cần diệt bọ gậy bằng hóa chất an toàn và hữu hiệu. Chiến lược nhằm giảm nguồn lây bệnh do cộng đồng cần giáo dục rộng khắp và lâu dài.

Cũng nên áp dụng các biện pháp bảo vệ cá nhân chống muỗi đốt ban ngày, bao gồm quần áo phòng hộ, thuốc xua và lưới chống muỗi. Ngoài những phương pháp hóa học thông thường như phun hóa chất diệt côn trùng trong nhà, có thể phòng chống muỗi đốt ban ngày bằng hương diệt muỗi, màn hoặc dùng máy điều hòa nhiệt độ.

Trường hợp xảy ra dịch, các biện pháp trên cũng cần được áp dụng, nhưng mục đích là làm giảm nhanh quần thể muỗi trưởng thành bằng cách phun không gian với hóa chất diệt côn trùng. Việc phun hóa chất diệt thường được tiến hành ở những khu vực của thành phố có nhiều ổ bọ gậy, sinh ra nhiều muỗi Aedes. Có thể phun không gian bằng các bình bơm đeo vai, máy phun mù xách tay, các máy phun đặt trên xe hơi hoặc máy bay. Thường việc phun hóa chất diệt tồn lưu trên tường vách không đạt hiệu quả vì loài muỗi này đậu trong nhà, trên những diện tích không tiện cho việc phun, thí dụ như rèm hoặc vải vóc. Cần dự trữ hóa chất diệt phòng những trường hợp khẩn cấp.

Muỗi Aedes thường đốt máu người vào bình minh hoặc hoàng hôn và thường trú ẩn tiêu máu trong nhà hoặc xung quanh nhà. Muỗi phát triển mạnh vào mùa mưa. ở các nơi càng nhiều dụng cụ chứa nước nhân tạo càng nhiều muỗi, nhất là ở vùng đồng bằng Tây Nam Bộ. Do đặc điểm sinh học của loài muỗi này như vậy, nên ta có thể chủ động phòng tránh muỗi Aedes đốt.

Ðặc biệt cộng đồng có thể tích cực tham gia vào việc diệt bọ gậy của loài muỗi này bằng cách triệt phá các ổ đẻ của muỗi, không tạo ra các ổ nước dư thừa xung quanh khu vực nhà ở. Ðối với những nơi cần dự trữ nước ăn, tốt nhất là thả cá để diệt bọ gậy. Theo kinh nghiệm phòng chống dịch và duy trì kết quả phòng chống sốt xuất huyết ở Hà Nội, Hải Phòng (1969); Quảng Bình (1974); Sông Ðà, Hòa Bình (1982-1987)..., sau khi phun hóa chất đặc hiệu để làm giảm mật độ muỗi trưởng thành, tiếp tục vận động nhân dân thả cá vào các bể nước ăn, làm khô các ổ nước không cần thiết xung quanh khu nhà ở... đã có tác dụng tốt trong việc phòng chống bệnh sốt xuất huyết.
YHTH
Theo SK&ĐS