HIV/AIDS là gì? HIV là tên viết tắt của cụm từ tiếng Anh Human Immuno-deficiency Virus (Virusgây suy giảm miễn dịch ở người). HIV có 2 týp là HIV-1 và HIV-2.
AIDS là tên viết tắt của cụm từ tiếng Anh: Acquired Immuno Deficiency Syndrom(Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải). Trước đây, bệnh được gọi làSIDA (viết tắt từ tiếng Pháp: Syndrome d'Immuno Deficience Acquise),nhưng do tên này trùng với tên của Tổ chức phát triển quốc tế Thụy ĐiểnSIDA và tên của Tổ chức CIDA (Canađa) cũng gọi là "Si đa" nên thốngnhất gọi là AIDS để tránh nhầm lẫn và phù hợp với tên quốc tế.
AIDS làmột bệnh mạn tính do HIV gây ra. HIV phá huỷ các tế bào của hệ miễndịch, khiến cơ thể không còn khả năng chống lại các virus, vi khuẩn vànấm gây bệnh. Do đó bệnh nhân dễ bị một số loại ung thư và nhiễm trùngcơ hội mà bình thường có thể đề kháng được.
Bảnthân virus và nhiễm trùng được gọi là HIV. Thuật ngữ AIDS được dùng đểchỉ giai đoạn muộn hơn của bệnh. Như vậy, thuật ngữ nhiễm HIV/AIDS đượcdùng để chỉ những giai đoạn khác nhau của cùng một bệnh.
Chẩn đoán HIV/AIDS
Triệu chứng lâm sàng:
1. Nhóm triệu chứng chính:
- Sụt cân trên 10% cân nặng.
- Tiêu chảy kéo dài trên 1 tháng.
- Sốt kéo dài trên 1 tháng.
2. Nhóm triệu chứng phụ:
- Ho dai dẳng trên 1 tháng.
- Ban đỏ, ngứa da toàn thân.
- Nổi mụn rộp toàn thân (bệnh Herpes).
- Bệnh Zona (giời leo) tái đi tái lại.
- Nhiễm nấm (tưa) ở hầu, họng, kéo dài hay tái phát.
- Nổi hạch ít nhất là 2 nơi trên cơ thể (không kể hạch bẹn) kéo dài trên 3 tháng.
* Chẩn đoán AIDS:Khi có ít nhất 2 triệu chứng chính + 1 triệu chứng phụ, mà không do cácnguyên nhân ngoài HIV như: ung thư, suy dinh dưỡng, thuốc ức chế miễndịch,...
Các xét nghiệm chẩn đoán
1. Xét nghiệm kháng thể. Làloại xét nghiệm được tiến hành phổ biến nhất, gián tiếp chỉ ra sự cómặt của HIV thông qua việc phát hiện kháng thể kháng HIV. Qui trình gồmsàng lọc ban đầu bằng sét nghiệm hấp thụ miễn dịch liên kết enzym(ELISA). Nếu kết quả (+), xét nghiệm ELISA được làm lại, nếu vẫn dươngtính, kết quả được xác nhận bằng một phương pháp khác, thường làWestern blot hoặc xét nghiệm miễn dịchhuỳnh quang.
2. Xét nghiệm trực tiếp:Phát hiện chính bản thân HIV, bao gồm các xét nghiệm kháng nguyên(kháng nguyên p24), nuôi cấy HIV, xét nghiệm acid nucleic của tế bàolympho máu ngoại ci, và phản ứng chuỗi polymerase
3. Các xét nghiệm máuhỗ trợ chẩn đoán và giúp đánh giá mức độ suy giảm miễn dịch, gồm đếm tếbào T CD4+ và CD8+, tốc độ máu lắng, đếm tế bào máu toàn phần,mỉcoglobulin beta huyết thanh , kháng nguyên p24...
4. Các xét nghiệm phát hiện bệnh lây qua đường tình dục và nhiễm trùng cơ hội như giang mai, viêm gan B, lao...
Điều trị
Việcđiều trị cho người nhiễm HIV/AIDS khá phức tạp và tốn kém nhưng chỉgiúp kéo dài sự sống chứ không chữa khỏi được bệnh. Gồm:
1. Điều trị bằng thuốc:
- Thuốc chống virus:CÁc thuốc chống virus ức chế sự phát triển và nhân lên của HIV ở nhữnggiai đoạn khác nhau trong vòng đời của virus. Hiện có một số nhóm như:
+Các chất ức chế men phiên mã ngược tương tự nucleosid (NRTI): đây lànhóm thuốc chống retrovirus đầu tiên được triển khai. Chúng ức chế sựsao chép của một enzym HIV là men phiên mã ngược. Nhóm thuốc này gồmzidovudine, lamivudine, didanosin, zalcitabine, stavudine và abacavir.Một thuốc mới hơn là emtricitabine phải được dùng phối hợp với ít nhấtlà 2 thuốc AIDS khác, điều trị cả HIV và viêm gan B.
+Các chất ức chế protease (PI): Nhóm thuốc này cản trở sự nhân lên củaHIV ở giai đoạn muộn hơn trong vòng đời của nó bằng cách tác động vàoenzym protease của virus, khiến cho HIV bị rối loạn cấu trúc và khônggây nhiễm. Các thuốc trong nhóm gồm saquinavir, ritonavir, indinavir,nelfinavir, amprenavir, lopinavir và atazanavir.
+Các chất ức chế men phiên mã ngược phi nucleosid (NNRTI). Những thuốcnày gắn trực tiếp với men phiên mã ngược, gồm các thuốc nevirapine,delavirdine và efavirenz.
+ Các chất ức chế men phiên mã ngược nucleotid (NtRTI). Những thuốc này hoạt động rất giống chấtức chế men phiên mã ngược tương tự nucleotid nhưng tác dụng nhanh hơn.Thuốc duy nhất trong nhóm này là tenofovir ức chế cả HIV và viêm gan B,tỏ ra có hiệu quả ở bệnh nhân kháng NRTI.
+Các chất ức chế hoà nhập: không cho virus nhân lên bằng cách ngăn khôngcho màng virus hoà nhập với màng của tế bào khỏe mạnh. Thuốc đầu tiêntrong nhóm này là enfuvirtide tỏ ra ức chế được ngay cả những chủng HIVkháng thuốc mạnh nhất.
- Thuốc điều hoà miễn dịch: Giúp tăng cường hệ miễn dịch, như: Alpha-interferon, interleukin 2, Ioprinasine,...
- Thuốc phòng ngừa và điều trị bệnh cơ hội: Nhiều thuốc được sử dụng có hiệu quả để phòng ngừa và điều trị một số bệnh cơ hội xuất hiện ở người nhiễm HIV/AIDS.
2. Trị liệu bổ sung:
- Chế độ dinh dưỡng tốt, làm việc nghỉ ngơi điều độ.
- Liệu pháp vitamin, liệu pháp vi lượng và châm cứu,...
|
Mon Oct 25, 2010 3:58 pm
Tiêu đề: HIV la gi?
