Họng là ngã tư nơi hai đường hô hấp và tiêu hoá gặp nhau, nó nối thông mũi với thanh quản và đường hô hấp dưới (khí quản, phế quản, phổi), đồng thời nối miệng với thực quản, dạ dày, ruột.
Họng cũng được coi là cửa ngõ của hai đường ăn và đường thở. Họng có dạng hình ống. Đầu trên của ống nối với mũi và miệng. Đầu dưới nối với thanh quản và thực quản. Ống họng được chia làm 3 tầng: tầng trên, tầng giữa và tầng dưới. + Tầng trên của họng nằm ngay sau ổ mũi và thông với lỗ mũi sau, vì vậy, tầng này có tên là họng mũi. Họng mũi có dạng hình hộp 6 mặt: mặt trước thông với 2 lỗ mũi sau. Mặt sau và trên liên tiếp với nhau giống hình “mái vòm”. Nó có tên gọi là vòm họng. Ở vùng vòm họng có hạnh nhân họng bám vào mà khi viêm to thành V.A (Vegetation Adenoid). V.A rất phát triển ở trẻ dưới 5 tuổi đặc biệt khi bị viêm nhiễm. Viêm V.A nhiều người nhầm nó với amiđan nhưng không phải như vậy. V.A nằm ở tầng họng mũi còn amiđan nằm ở giữa tầng giữa của họng (họng miệng). Trên 5 tuổi, tổ chức V.A thoái triển đến khi trưởng thành nó thường chỉ còn di tích thể hiện thành những hình giống như “luống/rãnh”; ở trung tâm của các luống và rãnh thường có một hố lõm giống như “hố tiêu nước” là nơi ung thư vòm thường xuất phát ở người trên 40 tuổi, do hút thuốc lá nhiều năm. + Hai mặt bên của họng mũi có lỗ thông gọi là vòi nhĩ. Lỗ thông này chạy vào 1 ống nhỏ đổ vào đáy hõm nhĩ. Điều này giải thích vì sao viêm V.A ở trẻ em gây các biến chứng tai như ù tai, viêm tai ứ dịch, viêm tai giữa cấp… + Mặt dưới họng mũi thông với họng miệng vì vậy các viêm nhiễm từ họng mũi sẽ lây lan xuống họng miệng (viêm amiđan). + Tầng giữa của họng: nằm ngay sau lưỡi, khi há miệng ta có thể thấy tầng này. Tầng này có 4 mặt liên quan: trên thông với họng mũi. Khi ta phát âm hay nói âm mở thì màng hầu và lưỡi gà nằm ngang ngăn cách họng miệng và họng mũi. 2 mặt bên của họng miệng có hai hố nằm kẹp giữa 2 trụ của màn hầu. Trong hố này có hạnh nhân khâu cái hay còn gọi là amiđan. Amiđan có cấu trúc giống V.A, nó là nơi sản sinh ra bạch cầu làm nhiệm vụ giống như “người lính biên phòng” tiêu diệt và ngăn chặn yếu tố gây bệnh thâm nhập vào cơ thể. Vì vậy, người ta còn gọi nó là “nang bạch huyết”. Tuy nhiên, các nang này lại lồi lõm, có rất nhiều khe rãnh là điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn và yếu tố gây bệnh ẩn náu thường xuyên tại đây. + Mặt trước họng miệng thông với khoang miệng. Khi lưỡi nhô cao chạm vòm khẩu cái, họng miệng bị ngăn cách với khoang miệng bởi đáy lưỡi. Ở đáy lưỡi đối diện với họng miệng có tổ chức bạch huyết đáy lưới hay còn gọi là V.A lưỡi. Tổ chức này hợp với amiđan và V.A vòm họng tạo thành một vòng bạch huyết. Vòng bạch huyết này tạo nên một hàng rào bảo vệ chống lại xâm nhập của các yếu tố gây bệnh, vi khuẩn, vi trùng, nấm…
Chính vì lý do này mà nhiều người thường băn khoăn khi đưa con đi cắt amiđan hay nạo V.A. Vòng bạch huyết này hay cụ thể là V.A, hay amiđan khi nào thì nên cắt bỏ? Những bộ phận này khi bị viêm nhiễm, làm mủ nhiều lần mất đi chức năng bảo vệ là ngăn chặn và tiêu diệt yếu tố gây bệnh thì nên cắt bỏ. Thực tế ta không thể thấy được cấu trúc bên trong nó khi nó bị viêm và mất chức năng. Vậy thì các bác sĩ thường dựa vào kết quả của điều trị bằng thuốc và theo dõi kết quả này. Đặc biệt, nếu điều trị nhiều lần mà không có kết quả, nhất là khi tổ chức này (V.A, amiđan) đã gây nên các biến chứng lân cận: viêm thanh quản, viêm phế quản phổi… hoặc các biến chứng xa như: khớp, thận, tim… thì nên cắt bỏ./.
|
Thu Oct 28, 2010 12:14 am
Tiêu đề: Họng và bệnh lý thường gặp
