Khôngít người tưởng rằng việc ta yêu ai hay ghét ai là do ý muốn của mình,hay nói khác đi do lý trí chúng ta quyết định. Nhưng thực ra trongchuyện này, lý trí không giải quyết được gì, vì tình cảm có quy luậtriêng của nó. Tuy nhiên khi nói đến những điều này chúng ta thường cảmthấy rất mơ hồ, đôi khi rối như mớ bòng bong. Nhưng từ khi lý thuyếtngân hàng tình yêu (love bank) của Williams Harley, nhà tâm lý học hiệnđại người Mỹ xuất hiện vào năm đầu của thế kỷ này, nguyên nhân yêu,ghét mới được lý giải rõ ràng, nhiều chuyên gia tâm lý đã áp dụng nóvào việc cứu vãn hôn nhân. Năm 2003 họ đã thử nghiệm với 863.700 cặp vợchồng và đạt tỉ lệ thành công 67% mà trước đó chỉ đạt dưới 30 %.
Tại sao ta yêu người này, ghét người kia?
Tại sao bạn có hai đứa con lại yêu đứa này, ghét đứa kia, trong khi lýtrí mách bảo rằng cả hai đứa đều là con bạn và phải yêu chúng như nhau?Bạn cố gắng điều chỉnh tình cảm của mình để yêu thương cả hai đứa nhưngvẫn không được. Bạn có thể ngồi thủ thỉ hàng giờ với đứa con này, cònđứa kia chỉ ba câu đã muốn nổi nóng. Tại sao lại có hiện tượng đó? Cóngười giải thích là tại mẹ tuổi hổ, con tuổi dê chẳng hạn nên "ăn thịt"nhau. Có người lại bảo bố “mệnh thuỷ" con "mệnh hoả" xung khắc về tử vitướng số. Williams Harley không tin vào điều đó, ông phát hiện trongmỗi chúng ta có một ngân hàng tình yêu và những người ta giao tiếp hằngngày, có liên kết tình cảm với ta đều có một tài khoản của họ trongngân hàng đó. Mỗi khi gặp nhau, nếu người ấy làm cho ta hạnh phúc, họthêm vào số dư của họ một đơn vị tình yêu (love unit), làm cho tàikhoản của họ tăng lên, đến một ngưỡng nào đó, ta sẽ thích họ và nếu đólà một đối tượng khác giới có thể ta sẽ yêu họ, muốn được gần họ, khôngmuốn rời ra vì ở bên họ ta thấy mình hạnh phúc và ta cũng muốn làm chohọ hạnh phúc. Trái lại nếu mỗi lần gặp ai đó, người ấy lại gây cho mìnhkhó chịu, là họ đã rút đi một đơn vị tình yêu, làm cho tài khoản của họnghèo đi, đến một ngưỡng nào đó la sẽ ghét họ. Hoá ra con người đâu cóquyết định được việc mình yêu ai hay ghét ai. Nói khác đi, lý trí khôngđiều khiển được tình cảm mà phụ thuộc hoàn toàn vào sự điều chỉnh củacái mà Harley gọi là ngân hàng tình yêu.
Khi người đàn ông và đàn bà yêu nhau, những cảm xúc của họ thôi thúc họlàm cho nhau hạnh phúc, vì số dư tài khoản trong ngân hàng tình yêu củahọ lúc này đạt tới ngưỡng cửa tình yêu lãng mạn.Bạn đã thực sự yêu aithì dường như người ấy chẳng phải cố gắng gì cũng làm cho bạn hạnhphúc. Và nếu người đó yêu bạn thì bạn chỉ cần làm theo ý thích củamình, hoàn toàn có tính bản năng cũng có thể làm cho người đó sungsướng. Chính do đặc điểm này, nên sau một thời gian yêu say đắm, nhừngkẻ tình nhân trở nên lười nhác, họ tưởng rằng một khi đã có tình yêuthì cứ thế mà hưởng cho đến hết đời. Họ không biết rằng ở đời bất cứcái gì đã có lúc lên thì cũng có lúc xuống và ngân hàng tình yêu cũngbị điều chỉnh như vậy, không có ngoại lệ. Qua khảo sát nhiều cặp vợchồng, cảm giác của tình yêu lãng mạn dễ lụi tàn hơn là chúng ta tưởng.Nếu số dư của ngân hàng tình yêu tụt xuống dưới ngưỡng yêu lãng mạn thìvợ chồng chẳng những mất đi những cảm xúc mạnh mẽ với nhau, mà họ cũngđánh mất luôn khả năng làm cho nhau hạnh phúc. Thay vào đôi mắt đắmđuối ngày nào, giờ đây là cặp mắt hững hờ. Giọng nói gắt gỏng, khôkhan, không còn âu yếm nữa. Cuộc sống chung trở nên tẻ nhạt và họ bắtđầu nghĩ đến ly dị, hoặc ít nhất sống cuộc sống không hạnh phúc. Lýthuyết ngân hàng tình yêu cho thấy rất rõ vì sao tình cảm vợ chồng suygiảm. Nếu bạn muốn những cảm xúc của bạn luôn hỗ trợ cho cuộc hôn nhân,bạn phải giữ số dư trong tài khoản lúc nào cũng đạt đến ngưỡng cầnthiết và phải làm sao giữ được ở độ cao đó , đừng để số dư tụt xuốngdưới ngưỡng đó.
Khi vợ chồng khủng hoảng
Khi một cặp vợ chồng khủng hoảng về tình cảm đưa nhau tới văn phòng tưvấn hôn nhân của Williams Harley ở Mỹ, ông thường tách họ ra hai phòngkhác nhau và yêu cầu mỗi người trả lời trên giấy câu hỏi sau đây:"Người bạn đời của bạn có thể làm cho bạn điều gì thì bạn hạnh phúc?Câu hỏi đó xoáy vào vấn đề cốt lõi của mọi cuộc hôn nhân, nếu ta muốncứu vãn nó. Sau đó, ông chuyển tờ giấy của người này cho người kia xemvà họ thường không ngờ rằng người bạn đời của mình lại chỉ thích nhữngđiều đơn giản như vậy Nói chung, sự quan tâm chăm sóc trong hôn nhânthường có tác dụng làm ho nhau hạnh phúc nhưng rồi nó cứ mai một đi vớithời gian và cùng với sự mất mát đó, chúng ta cũng đánh mất luôn niềmvui được chăm sóc nhau. Nhưng điều quan trọng hơn là khi sợi dây liênhệ tình cảm đã đứt, ta không biết người kia muốn được mình chăm sóc nhưthế nào? Trước đây để cứu vãn hôn nhân, người ta thường khuyên vợ chồngphải cố gắng chăm sóc nhau thật nhiều như để bù lại sự thờ ơ mà mình đãgây ra nhưng không mấy ai biết rằng chăm sóc nhau cũng phải đúng cách.Chăm sóc sao cho số dư tiền gửi ở Ngân hàng tình yêu tăng lên, chứkhông phải là gây khó chịu, làm cho nó rút đi. Muốn làm được điều đótrước nhất ta phải biết lúc này người bạn đời muốn gì?
Thế nào là cảm xúc cần?
Đó là khi ta khao khát cái gì, nếu được thoả mãn thì ta hạnh phúc. Tráilại, dù người kia cố gắng chăm sóc ta nhưng không đúng cái mà ta muốnsẽ làm ta khó chịu. Trong hôn nhân có vô vàn cảm xúc cần. Một bó hoamừng sinh nhật, một bát xôi ăn sáng, một chiếc vé xem phim hoặc taytrong tay đi dạo. Nói chung mỗi người một sở thích chẳng ai giống ai.Nếu bạn cảm thấy thích được ai làm như thế cho mình thì đó là nhu cầucảm xúc của bạn. Có những người, cứ mỗi lần gặp họ, ta thấy vui. Bởi vìhọ đáp ứng đúng nhu cầu cảm xúc của ta. Không gặp được họ thì ta nhớ.Nhiều nỗi nhớ ấy tích lại sẽ thành khao khát và vượt qua cái ngưỡng ấylà tình yêu. Cũng có người mỗi lần gặp, ta lại thêm bực mình vì họ cứlàm những cái mà ta không muốn. Nhiều nỗi bực mình ấy tích lại ta sẽghét họ, nhiều lần ghét quá sẽ thành căm thù.
Việc đầu tiên để khôi phục lại tình cảm vợ chồng là làm sao xác địnhđược cái gì là nhu cầu cảm xúc quan trọng nhất của người kia, điều màsẽ làm cho họ hài lòng và hạnh phúc. Phải luyện tập làm sao trở thànhkỹ năng trong việc phát hiện những cảm xúc cần của người bạn đời, khiđó mới có thể làm tăng số dư tài khoản trong ngân hàng tình yêu. Nhưngviệc này không đơn giản, Harley thú nhận lúc đầu tiếp xúc với kháchhàng, ông phải hỏi hàng trăm người đàn ông và đàn bà câu hỏi: "Chồnghay vợ bạn có thể làm cho bạn điều gì thì bạn hạnh phúc nhất?". Họ viếtra những cái mà họ muốn và ông phân loại những nhu cầu cảm xúc của họthành nhiều phạm trù. Cuối cùng, ông liệt kê được 10 nhu cầu cảm xúcsau đây:
1. Cảm phục.
2. Âu yếm.
3. Trò chuyện
4. Giúp đỡ nội trợ
5. Quan tâm đến gia đình
6. Đóng góp tiền bạc
7. Thành thật và cởi mở
8. Ngoại hình hấp dẫn
9. Tiêu khiển vui chơi
10. Quan hệ tình dục
Theo Harley, khó có nhu cầu cảm xúc nào nằm ngoài danh mục 10 thứ này.Nhưng thường thì mỗi người không giống nhau khi yêu cầu họ liệt kê ranhững nhu cầu cảm xúc của họ. Trong danh mục 10 nhu cầu nói trên thì 5là đàn ông thấy cần thiết với họ, còn 5 điều kia là của phụ nữ, cả haiđều rất cá nhân.
Làm sao để vợ chồng hiểu nhau?
Không có gì ngạc nhiên khi những đôi vợ chồng khủng hoảng lại khác nhauđến thế khi nói ra những điều họ muốn. Đơn giản vì họ thiếu đồng cảm!Thực ra những đôi vợ chồng đã chấp nhận cần phải có sự giúp đỡ của cácnhà tư vấn hôn nhân là họ đều muốn cứu vãn cuộc hôn nhân sẵn sàng làmcho nhau cái mà người kia muốn nếu khả năng họ cho phép, tiếc rằng họkhông nhận ra. Cái mà người này đánh giá là quan trọng nhất thì ngườikia lại cho là tầm thường nhất. Muốn giúp họ, phải làm sao để người nàybiết người kia cần gì? Tuy nhiên chúng ta chỉ có thể biết những nhu cầucảm xúc quan trọng nhất của những người đàn ông, đàn bà bình thường màđừng hy vọng biết được cảm xúc cần có của những người đặc biệt. Ngay cảvới những cuộc hôn nhân bình thường cũng có cái mà người đàn ông, đànbà nào cũng cần thì chưa chắc đã là cái mà đôi vợ chồng này cần. Có thểnói nhu cầu cảm xúc của mỗi người phản ánh con người họ, những lối sốngvà quan niệm của họ về cuộc sống, về hạnh phúc, tình yêu. Nếu đôi nàotrùng hợp nhau những nhu cầu cảm xúc thì họ hạnh phúc. Harley hay đặtcâu hỏi với những khách hàng trong đầu chỉ nghĩ đến ly hôn: "Nếu lyhôn, sau này anh có kết hôn với ai nữa không?". Có người nói: "Nếu gặpngười tôi yêu”. Lại hỏi: "Vậy trước khi cưới người vợ hiện nay, anh cóyêu không?". Hầu hết khách hàng trả lời là có. Vậy tình yêu ấy đâu rồi?Phải chăng nó đã rơi vãi trong hành trình gian nan của hôn nhân. Nếuanh lấy người khác, liệu có đi vào vết xe đổ ấy không, khi chỉ thay đổiđối tượng kết hôn này bằng một đối tượng khác mà phương pháp vẫn khôngthay đổi. Chi bằng ta hãy thử khôi phục lại tình yêu trong cuộc hônnhân này, tránh được bao nhiêu đổ vỡ mà kẻ thiệt thòi nhất là những đứacon. Phương pháp của Harley không nhằm vào hoà giải hay giải quyết xungđột. Ông chủ trương khôi phục tình yêu. Một khi tình yêu được khôi phụcthì xung đột cũng được giải quyết một cách dễ dàng. Vậy là một mũi têntrúng hai đích. Chính vì thế ngày càng nhiều người áp dụng phương phápcứu vãn hôn nhân của Harley và thu được những kết quả khả quan trongmột lĩnh vực mà từ trước đến nay nhiều người rất bi quan.
|
Thu Oct 28, 2010 10:05 pm
Tiêu đề: Ngân hàng tình yêu
Ngân hàng tình yêu
